Nierzadko spotykam się z pytaniem kiedy separacja jest niedopuszczalna. Separacja to dość atrakcyjne rozwiązanie dla małżonków, bowiem pozwala na „uwolnienie się” od małżeństwa – bez jego definitywnego i ostatecznego rozwiązywania. Nie jest przy tym tak, że separacja w każdym przypadku może zostać orzeczona. Muszą bowiem zostać spełnione podstawowe przesłanki orzeczenia separacji, a dodatkowo w konkretnej sprawie nie mogą występować przesłanki negatywne. Kiedy separacja jest niedopuszczalna? Jakie okoliczności mogą sprawić, że Sąd odmówi orzeczenia separacji? Na co jeszcze warto zwrócić uwagę w przypadku separacji? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w niniejszym wpisie blogowym. Zapraszam do lektury.
Kiedy separacja jest niedopuszczalna – kilka słów o samej separacji
Zanim odpowiem na pytanie kiedy separacja jest niedopuszczalna, to w pierwszym rzędzie przybliżę Państwu samą instytucję separacji.
Zgodnie z art. 61 (1) § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „krio”) jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.
Separacja nie będzie zatem dopuszczalna wówczas, gdy między małżonkami nie nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.
Niedopuszczalność będzie polegała na tym, że Sąd odmówi orzeczenia separacji – wobec niespełnienia podstawowej (pozytywnej) przesłanki jej orzeczenia.
Pożycie małżeńskie składa się z trzech więzi: fizycznej, emocjonalnej i gospodarczej. Więź fizyczna polega na utrzymywaniu kontaktów seksualnych między małżonkami. Emocjonalna z kolei to sfera pozytywnych uczuć łączących małżonków – miłość, szacunek, empatia itp. Więź gospodarcza sprowadza się do prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, a nawet niekiedy wspólnej działalności gospodarczej.
Sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe i będzie badał, czy wszystkie trzy wyżej wskazane więzi uległy rozpadowi. Jeżeli tak, to orzeknie separacje – o ile w danej sprawie nie będą występować przesłanki negatywne do orzeczenia separacji (o czym w dalszej części wpisu).
Warto wiedzieć, że jeżeli nie posiadacie Państwo wspólnych małoletnich dzieci, to dopuszczalna jest separacja na podstawie Waszego zgodnego żądania. Wówczas Sąd nie będzie orzekał o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku nastąpią skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Orzeczenie separacji wywołuje takie same skutki jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Należy jednak pamiętać, że separacja może zostać zniesiona (rozwód ma charakter nieodwracalny).
Zgodnie bowiem z art. 61 (6) § 1 krio na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki, a znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków (art. 61 (6) § 2 i 3 krio).
Separacja jawi się jako atrakcyjna alternatywa dla rozwodu. Wiecie już jednak Państwo, że w jednym przypadku będzie niedopuszczalna, to jest wówczas, gdy między małżonkami nie nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Kiedy jeszcze separacja będzie niedopuszczalna?
Dobro wspólnych małoletnich dzieci
Kiedy separacja jest niedopuszczalna? Otóż wówczas, gdy wskutek orzeczenia separacji miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci.
Dobro wspólnych małoletnich dzieci jest dość ogólnym pojęciem, ale z całą pewnością sąd będzie badał, czy:
– separacja nie spowoduje osłabienia więzi między dzieckiem a rodzicem;
– potrzeby dziecka po separacji będą zaspokojone w takim zakresie jak obecnie (przed orzeczeniem separacji);
– brak orzeczenia separacji będzie dla dzieci bardziej korzystny niż jej orzeczenie.
Sąd oceni obecną sytuację dzieci i porówna ją z sytuacją, która może zaistnieć po orzeczeniu separacji. Jeżeli będzie ona dla nich mniej korzystna – wówczas może odmówić orzeczenia separacji.
Powinniście zatem Państwo wywodzić, że sytuacja dzieci nie ulegnie zmianie po orzeczeniu separacji i nie będziecie utrudniać wykonywania kontaktów przez drugiego rodzica.
Kiedy separacja jest niedopuszczalna – zasady współżycia społecznego
Separacja jest niedopuszczalna także wówczas, gdy jej orzeczenie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Jest to wyjątkowo trudna do wytłumaczenia przesłanka. W praktyce sąd będzie brał pod uwagę wartości moralne, obyczajowe i zasady humanitaryzmu, które występują w naszym społeczeństwie.
Najczęściej może chodzić tutaj np. o nieuleczalną chorobę fizyczną małżonka. W takiej sytuacji zasady humanitaryzmu nakazują, aby drugi małżonek pomógł choremu – poprzez dostarczanie wsparcia materialnego i emocjonalnego. Rozwód dla takiej osoby mógłby być ciosem, który tylko pogorszyłby jej stan – a na to sąd nie może pozwolić.
Problem pojawia się wówczas, gdy małżonek jest chory psychicznie. Można wówczas przyjąć, że mniej odczuje skutki rozwodu. Ale uwaga – każda sprawa jest inna i wymaga indywidualnej oceny. W tym miejscu jedynie sygnalizuję Państwu kiedy separacja jest niedopuszczalna.
Podsumowanie
Kiedy separacja jest niedopuszczalna? Po pierwsze separacja jest niedopuszczalna wówczas, gdy między małżonkami nie nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Po drugie – mimo zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego orzeczenie separacji jest niedopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli potrzebujecie Państwo wsparcia prawnego w sprawie o orzeczenie separacji – zapraszam do nawiązania kontaktu. Specjalizuję się w rozwiązywaniu problemów prawnych wynikłych na gruncie szeroko rozumianego prawa rodzinnego.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej w rozumieniu przepisów ustawy Prawo o adwokaturze. Jeżeli znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i chcecie uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do nawiązania kontaktu. Przyjrzę się Państwa sprawie i zaproponuję odpowiednią strategię działania.