Jak uzyskać nakaz zapłaty?

Czym jest nakaz zapłaty?

Zgodnie z art. 480 (1) Kodeksu cywilnego (dalej jako: „k.c.”) sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód (wierzyciel) dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a w innych przypadkach – jeżeli przepis szczególny tak stanowi.

Po utracie mocy lub uchyleniu nakazu zapłaty albo w przypadku braku podstaw do jego wydania sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy, chyba że przepis szczególny przewiduje inny skutek, w szczególności umorzenie postępowania.

Nakaz zapłaty jest jednym z orzeczeń, które mogą zapaść na skutek przeprowadzenia postępowania sądowego. Nie jest wyrokiem w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale prawomocny nakaz zapłaty wywołuje takie same skutki prawne jak prawomocny wyrok.

W nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu, aby w terminie oznaczonym w nakazie zaspokoił roszczenie w całości wraz z kosztami albo wniósł środek zaskarżenia.

Termin zapłaty może być różny. Najczęściej będą to dwa tygodnie od momentu doręczenia nakazu zapłaty.

Jeżeli zatem sąd wyda nakaz zapłaty (nakaz zapłaty jest wydawany na posiedzeniu niejawnym), a pozwany nie wniesie w ustawowym terminie środka zaskarżenia, to nakaz zapłaty się uprawomocni. Wówczas będziecie Państwo mogli wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności, a taki tytuł wykonawczy uprawnia do wszczęcia przeciwko dłużnikowi postępowania egzekucyjnego. Komornik sądowy będzie podejmował działania zmierzające do przymusowego wyegzekwowania świadczenia.

Dochodzenie roszczeń w trybie, w którym istnieje możliwość wydania nakazu zapłaty jest niewątpliwie atrakcyjne. Pytanie jak uzyskać nakaz zapłaty winno być zatem przeanalizowane również przez pryzmat poszczególnych postępowań.

Jaki tryb postępowania wybrać?

Musicie Państwo wiedzieć, że w naszym porządku prawnym istnieje wiele trybów, w których można uzyskać nakaz zapłaty. Nakaz zapłaty może zostać wydany w:

– postępowaniu upominawczym;

– postępowaniu nakazowym;

– elektronicznym postępowaniu upominawczym;

– europejskim postępowaniu nakazowym.

Aby skorzystać z określonych trybów postępowań muszą zostać spełnione przesłanki wydania nakazu zapłaty. Jak uzyskać nakaz zapłaty w tych postępowaniach?

Jak uzyskać nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym?

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydaje się na wniosek powoda zgłoszony w pozwie.

Sąd wyda nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli fakty uzasadniające dochodzone roszczenie są udowodnione dołączonym do pozwu:

– dokumentem urzędowym;

– zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;

– wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.

Sąd wyda również nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym przeciwko zobowiązanemu z weksla lub czeku należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości.

Sąd wydaje nakaz zapłaty na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 424), odsetek w transakcjach handlowych określonych w tej ustawie lub rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz na podstawie dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów odzyskiwania należności, jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 tej ustawy.

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności.

Jak uzyskać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, chyba że według treści pozwu:
– roszczenie jest oczywiście bezzasadne;

– twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość;

– zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego.

Nie musicie Państwo formułować wyraźnego wniosku o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Jeżeli przesłanki do jego wydania zostaną spełnione – sąd z urzędu wyda nakaz zapłaty.

Od nakazu zapłaty pozwany może wnieść sprzeciw. Nakaz zapłaty utraci moc w części zaskarżonej sprzeciwem.

Jak uzyskać nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym?

Nakaz zapłaty może zostać również wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU). Cała procedura odbywa się za pośrednictwem przygotowanego do tego systemu teleinformatycznego. Jak uzyskać nakaz zapłaty w tym trybie?

Nakaz zapłaty nie zostanie wydany, jeżeli:

– powód dochodzi innego roszczenia niż pieniężne;

– doręczenie pozwanemu nakazu miałoby nastąpić poza granicami kraju.

W elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Czynności sądu, referendarza i przewodniczącego utrwalane są wyłącznie w systemie teleinformatycznym, a wytworzone w ich wyniku dane w postaci elektronicznej opatrywane są kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Pisma strony powodowej również są wnoszone za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W założeniu ustawodawcy wprowadzenie takiego postępowania ma przyśpieszyć dochodzenie należności – w gruncie rzeczy bezspornych.

Szczegółowe informacje o elektronicznym postępowaniu upominawczym znajdziecie Państwo w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, a ściślej od art. 505 (28) do art. 505 (39).

Europejskie postępowanie nakazowe

Jak uzyskać nakaz zapłaty w europejskim postępowaniu nakazowym? Państwa sprawa przede wszystkim musi mieć charakter transgraniczny. Oznacza to, że przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się sąd rozpatrujący sprawę.

Jeżeli Twój dłużnik na przykład mieszka we Włoszech – będziesz mógł skorzystać z tego trybu postępowania.

Podsumowanie

Jak uzyskać nakaz zapłaty? W pierwszym rzędzie musicie Państwo wiedzieć, że istnieje wiele trybów postępowania, w których może być wydany nakaz zapłaty. Przesłanki wydania nakazu zapłaty różnią się w zależności od trybu, który wybierzecie. Następnie należy przygotować pozew wraz z niezbędnymi załącznikami i złożyć go do właściwego sądu. Proces windykacji należności może być skomplikowany i wielowątkowy. Jeżeli nie czujecie się Państwo na siłach, aby samodzielnie zajmować się formalnościami – zapraszam do nawiązania kontaktu. W ramach wykonywanej praktyki zawodowej prowadzę również sprawy o zapłatę.

Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej w rozumieniu przepisów ustawy Prawo o adwokaturze. Jeżeli znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i chcecie uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do nawiązania kontaktu. Przyjrzę się Państwa sprawie i zaproponuję odpowiednią strategię działania.