Nie trudno wyobrazić sobie sytuację, w której jeden z małżonków w trakcie trwania małżeństwa nie interesuje się swoją rodziną i nie łoży na jej utrzymanie. Wielu moich Klientów utożsamia alimenty z rozwodem. Nie jest to do końca prawidłowe rozumowanie, ponieważ nawet w trakcie trwania małżeństwa można wystąpić do Sądu o „alimenty” i bynajmniej takie uprawnienie nie jest uzależnione od uprzedniego rozwodu, czy nawet wszczęcie postępowania w tym zakresie. Życie pisze różne scenariusze, a rolą adwokata jest wspieranie swoich Klientów – również w takich sprawach. W tym wpisie przybliżę Państwu zagadnienie „alimentów” w trakcie trwania małżeństwa.
Alimenty w trakcie trwania małżeństwa – z czego wynikają?
Obowiązek alimentów w trakcie trwania małżeństwa wynika z samej istoty związku małżeńskiego, która została bardzo dobrze opisana w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.
Już z tego przepisu można wywieść obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, ale w praktyce chodzi o inny przepis.
Stosownie do art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swoich sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowy.
Jak Państwo widzicie Ustawodawca nie posługuje się pojęciem alimentów, ale w istocie mowa jest tutaj o obowiązku alimentacyjnym. Charakter prawny tego zobowiązania odpowiada charakterowi alimentów – także ewentualne spory w zakresie nazewnictwa w mojej ocenie są nieuprawnione. Wyżej wskazany przepis stanowi podstawę prawną do orzeczenia obowiązku alimentacyjnego w trakcie trwania małżeństwa, a więc jeżeli chcecie (lub po prostu musicie) uzyskać Państwo środki pieniężne bez orzekania rozwodu, to należy powołać się na ten przepis.
Przypomnieć jedynie wypada, że w/w regulacja prawna dotyczy możliwości uzyskania środków utrzymania od drugiego współmałżonka – wobec jego bierności w tym zakresie.
Alimenty w trakcie trwania małżeństwa – co robić?
Jako orędownik polubownych metod rozwiązywania sporów zawsze w pierwszym rzędzie rekomenduję moim Klientom, aby podjąć próbę rozmowy z potencjalnym przeciwnikiem procesowym. Jeżeli takie metody okażą się nieskuteczne, to należy skierować do właściwego Sądu pozew, w którym zostanie sprecyzowane żądanie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Sąd rozpozna Państwa sprawę, przeprowadzi postępowanie dowodowe i orzeknie w tym przedmiocie.
Alimenty w trakcie trwania małżeństwa – co może zrobić Sąd?
Ustawodawca dokładnie opisał uprawnienia Sądu w tym zakresie. Zgodnie z art. 28 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub części wypłacane do rąk drugiego małżonka.
Nakaz o którym mowa powyżej zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić (art. 28 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Sąd zatem może nakazać małżonkowi oddawanie części lub całości wynagrodzenia do Twoich rąk. Jeżeli małżonek nie będzie wykonywał orzeczenia – będziesz mogła/mógł skierować sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. Wówczas komornik będzie w przymusowy sposób egzekwował wykonanie rzeczonego zobowiązania.
Jak długo trwa ten obowiązek?
Ustawodawca słusznie antycypuje, że zapadnięcie takiego orzeczenia nie wróży dobrze dla przyszłych losów małżeństwa. Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (alimenty w trakcie trwania małżeństwa) trwa nawet wówczas, gdy wspólne pożycie małżonków ustanie.
Obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny, orzeczony na podstawie art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wygasa dopiero w momencie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego lub separacji (prawnej a nie faktycznej).
Sąd w tych postępowaniach będzie orzekał w sprawie „klasycznych” alimentów, także zadbaj o to, aby uzyskać możliwie jak najbardziej korzystne rozstrzygnięcie.
Podsumowanie
Jeżeli w trakcie trwania małżeństwa Twój współmałżonek nie interesuje się swoją rodziną i nie przyczynia się do zaspokajania jej potrzeb – możesz wystąpić do Sądu z powództwem na podstawie art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zanim jednak skierujesz sprawę na drogę postępowania sądowego – podejmij próbę dialogu. Jeżeli samodzielnie nie czujesz się na siłach – może Ci w tym pomóc adwokat, który posiada doświadczenie w prowadzeniu spraw rodzinnych. Jeżeli masz jakiekolwiek pytania dotyczące alimentów w trakcie trwania małżeństwa – zapraszam do kontaktu.
Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej w rozumieniu przepisów ustawy Prawo o adwokaturze. Jeżeli znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i chcecie uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do nawiązania kontaktu. Przyjrzę się Państwa sprawie i zaproponuję odpowiednią strategię działania.