Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce?

Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce – rozstrzygnięcie rozwodowe

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.

Kwestie związane z władzą rodzicielską i opieką nad dziećmi są obligatoryjną częścią każdego wyroku rozwodowego. Innymi słowy Sąd musi – o ile rzecz jasna małżonkowie posiadają dziecko/dzieci – orzec w tej materii. Odpowiedź na pytanie kiedy ojciec może odebrać dziecko matce powinna zacząć się od przedstawienia możliwych rozstrzygnięć w wyroku rozwodowym w tej materii.

Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „kro”) – w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.

Zdarza się, że małżonkowie przygotowują porozumienie, w którym rozstrzygają o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Wówczas Sąd uwzględnia takie porozumienie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Sąd będzie miał na względzie, że rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

W braku wyżej wspominanego porozumienia Sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowywania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.

Najczęściej jest tak, że rodzic z którym mieszka dziecko ma pełną władzę rodzicielską, a drugi ograniczoną. Praktyka pokazuje, że ojcowie rzadko kiedy uzyskują wyłączoną władzę rodzicielską.

Powyższe nie oznacza jedna, że jest to niemożliwe. Jeżeli zależy Państwu na uzyskaniu takiego rozstrzygnięcia rozwodowego – rekomenduję skonsultowanie swojej sprawy z profesjonalnym pełnomocnikiem – adwokatem lub radcą prawnym. Prawnik przeanalizuje Państwa sprawę i wskaże, czy istnieją szanse na odebranie dziecka matce.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej matki po rozwodzie

Życie pisze różne scenariusze i może się również zdarzyć tak, że po rozwodzie, ojciec będzie chciał odebrać dziecko matce – widząc zaniedbania, których dopuszcza się ona względem dziecka lub z innych powodów.

Nie są to częste sytuacje, niemniej Ustawodawca przewidział możliwość ich występowania i wprowadził odpowiednie przepisy.

Podstawę pozbawienia władzy rodzicielskiej stanowi art. 111 kro. Wskazane są w nim cztery przesłanki, które uprawniają do pozbawienia władzy rodzicielskiej.

Bardzo dobrze zostały one wyjaśnione w Wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 25 lutego 2020 roku (sygnatura akt. I Ca 598/19).

Po pierwsze można pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej z uwagi na trwałą przeszkodę w jej wykonywaniu. Chodzi o taką okoliczność, która według rozsądnego przewidywania będzie trwała przez długi czas, niedający się ustalić albo trudny do przewidzenia, ale obejmujący długotrwały, z reguły wieloletni okres.

Drugim powodem jest nadużywanie władzy rodzicielskiej. Chodzi o stosowanie najdrastyczniejszych form przemocy fizycznej lub psychicznej przez rodziców, w szczególności nadmierne karanie, zwłaszcza cielesne, wykorzystywanie dziecka do czynów nierządnych, w tym nakłanianie go do uprawiania prostytucji, zmuszanie dziecka do nadmiernej pracy w domu lub do pracy zarobkowej, wychowywanie dziecka do przestępczego procederu, doprowadzenie przez brak dbałości do nagannego zachowywania się dziecka w szkole i do złych jego wyników w nauce, pozbawianie dziecka jego naturalnego środowiska rodzinnego i bezpośredniej pieczy drugiego z rodziców przez bezprawne zatrzymanie go u siebie, zwłaszcza gdy łączy się
to z wywiezieniem dziecka wbrew woli drugiego z rodziców na stałe za granicę, zamieszkanie wraz z dzieckiem z nowym partnerem, jeżeli taki układ wywiera niekorzystny wpływ na wychowanie dziecka, rozpijanie dziecka i wiele innych zachowań, które w głównej mierze stanowią przestępstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego,

Trzecim powodem uzasadniającym pozbawienie władzy rodzicielskiej jest rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka, czyli skrajne przypadki zaniechania przez rodziców realizacji podstawowych czynności, warunkujących prawidłowy rozwój dziecka (np. uchylanie się od świadczeń alimentacyjnych, porzucenie dziecka, dopuszczenie do przebywania dziecka w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia).

Czwartym natomiast – dość rzadko występującym – jest utrzymywanie się przyczyn umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.

To kiedy ojciec może odebrać dziecko matce będzie zależało od tego, czy któraś z wyżej wskazanych przesłanek zostanie spełniona. W takich sprawach Sąd będzie bardzo dokładnie analizował materiał dowodowy i podejmie decyzję o pozbawieniu władzy rodzicielskiej tylko w ostateczności.

Podsumowanie

Ojciec będzie mógł domagać się pozbawienia władzy rodzicielskiej matce dziecka na podstawie art. 111 kro. Tego rodzaju sprawy są skomplikowane i wiążą się z dużymi emocjami – stąd celowym będzie nawiązanie współpracy z profesjonalnym pełnomocnikiem, który ma doświadczenie w prowadzeniu podobnych spraw. Adwokat lub radca prawny przeanalizuje Państwa sprawę, a następnie nakreśli strategię działania.

Niniejszy wpis nie stanowi porady prawnej w rozumieniu przepisów ustawy Prawo o adwokaturze. Jeżeli znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i chcecie uzyskać wsparcie prawne – zapraszam do nawiązania kontaktu. Przyjrzę się Państwa sprawie i zaproponuję odpowiednią strategię działania.